Jak rozpocząć hodowlę kóz?

Stado o wielkości 12-13 osobników jest najbardziej idealne. W takim stadzie hierarchia i relacje społeczne są już ustalone i stabilne, co prowadzi do ogólnego dobrostanu utrzymywanych zwierząt. Jednak ich instynkt stadny jest oczywisty, nawet jeśli masz tylko jednego osobnika. Wówczas zwiąże się z innym zwierzęciem lub osobą w swoim otoczeniu. Jeśli tak się nie stanie, u zwierzęcia rozwiną się problemy psychologiczne, które dodatkowo odbiją się na jego zdrowiu fizycznym. Może przestać przyjmować pokarm, stać się bardziej przykute do łóżka i apatyczne. Jeśli ten stan się przedłuża, jest całkiem możliwe, że zwierzę może umrzeć.

Idealnie jest mieć kilka samic w stadzie i jednego samca z nimi. Samica zostanie zapłodniona przez samca i nie musimy nawet zajmować się inseminacją. Kozioł znajdzie i dopuści samicę w odpowiednim momencie rui. Następnie można sprzedać koźlęta lub zatrzymać samice. Ale uwaga na chów wsobny!

Jeśli nie chcemy, aby samiec dopuszczał samice, możemy go wykastrować. Ogólnie zaleca się jednak posiadanie jednego samca w stadzie, ponieważ dzięki temu kozy są spokojniejsze. Jeśli zdecydujesz się na posiadanie kóz tylko do tuczu i nie chcesz mieć całego stada hodowlanego, kapo (wykastrowane kozy) są dla Ciebie idealne. Mają one lepszą konwersję składników odżywczych, a tym samym większe dzienne przyrosty w porównaniu do kóz.

Wybór rasy zależy głównie od celu, w jakim pozyskuje się zwierzęta. Kozy można hodować dla mleka, mięsa lub po prostu jako zwierzęta domowe. Istnieje wiele ras, a wybór zależy wyłącznie od Ciebie.  Większość ras tych zwierząt jest spokojna i łatwa w utrzymaniu.

Rasy mięsne są wykorzystywane głównie do produkcji mięsa i obejmują na przykład kozę burską, która charakteryzuje się większą budową ciała. Kozy mogą ważyć 80-100 kg, a kozły 60-75 kg, przy dziennym przyroście 180-250 g/dzień. W tej kategorii znajduje się również koza Walliser Black-necked, która jest już rasą kombinowaną, a zatem osiąga mniejszą wagę. Oprócz tych gatunków można również hodować kozy czerwone Sokoto lub kameruńskie na mięso.

Osobną kategorię stanowią rasy mleczne. Jak sama nazwa wskazuje, kozy te hodowane są przede wszystkim w celu produkcji mleka. W tej grupie nie możemy zapomnieć o kozie białej krótkowłosej, która może być z rogami lub bez. Samiec tej rasy waży 70-90 kg, a samica tylko nieco mniej - 55-70 kg. Jeśli chodzi o wydajność mleczną, wynosi ona do 1000 kg na laktację, a ich płodność wynosi 180-200%. Innym stosunkowo dobrze znanym przedstawicielem tej kategorii jest brązowa koza krótkowłosa. Są one o około 10 kg lżejsze, ale nieco bardziej płodne. Innymi mniej popularnymi, ale wciąż dobrze znanymi przedstawicielami są koza saksońska, koza toggenburska, koza anglo-nubijska i koza leśna Durian.

Ważną grupą są również kozy karłowate. Są one przydatne do wypasania obszarów ogrodowych, ale są również trzymane jako towarzysze lub po prostu jako hobby. Obejmuje to na przykład kozę holenderską, która jest znana nie tylko ze swoich rozmiarów, ale także z jasnego ubarwienia. Kozy tego gatunku są bardzo małe i osiągają jedynie około 15-23 kg. Jedna koza może jednak ważyć nawet 40 kg. Inną kozą z tej kategorii jest kameruńska koza karłowata. Waga tej kozy jest taka sama dla obu płci i wynosi około 25 kg. Gatunek ten znany jest z solidnego ciała i małych stóp.

Podstawą hodowli jest stodoła i wiata zewnętrzna, które muszą być wystarczająco duże, aby pomieścić wszystkie kozy i zapewnić im dużo miejsca. Dla ich wygody i dobrostanu dodaje się tam ściółkę. Wybieg zewnętrzny musi być dobrze zabezpieczony, nie tylko w celu zapobieżenia ucieczce zwierząt, ale także w celu uniemożliwienia drapieżnikom wejścia do środka.

Zwierzęta często wymagają obsługi, na przykład w celu kontroli stanu zdrowia, dojenia lub przycinania kopyt - w tym celu stosuje się pomoce mocujące. Ostatnim, ale nie mniej ważnym elementem wyposażenia są paśniki i poidła, które zapewniają stały dopływ wody.

Kozy spędzają 2/3 swojego czasu na poszukiwaniu i przeżuwaniu pokarmu.  Podstawowa dawka pokarmowa składa się z paszy objętościowej (siano, zielonka, kiszonka, sianokiszonka, słoma). Jest ona następnie uzupełniana ziarnami (sprasowane ziarno, owies, jęczmień, pszenica lub kukurydza). Można również stosować gotowe mieszanki paszowe.

Nie możemy zapominać również o minerałach i witaminach. Uzupełnicie je za pomocą lizów witaminowo-mineralnych. Odporność pomoże wzmocnić witamina C, a apetyt, trawienie czy wiele innych aspektów można poprawić na przykład drożdżami piwowarskimi lub specjalnym preparatem czosnkowym.

Spożycie wody u karmiącej kozy może wynosić nawet 10 l/dzień. Pamiętajcie więc o jej regularnym uzupełnianiu i wymianie, ponieważ kozy są znane ze swojej wrażliwości na czystość.

Tak jak koniom rosną kopyta, tak kozom rosną kopyta i należy o nie dbać. Idealny czas pomiędzy korektami to 3-4 miesiące. W przypadku problemów (ropień, kruchość, kulawizna, ...) nawet częściej. Przed zabiegami pielęgnacyjnymi zaleca się najpierw kąpiel w środku dezynfekującym. Następnie można przystąpić do dalszych czynności. Paznokcie można pielęgnować za pomocą różnych nożyczek, cążek lub noży. W przypadku bardziej intensywnej pielęgnacji można również stosować różne nalewki, smoły, bandaże lub taśmy.