Rodzaje serów i ich pochodzenie
Pavel Frček

Autor: Pavel Frček

24.06.2025

Rodzaje serów i ich pochodzenie

Ser to nie tylko edamski na kanapce. Na świecie istnieją setki rodzajów sera – pleśniowe, twarde, świeże, parzone... Każdy region ma swój charakterystyczny ser, który odzwierciedla lokalną tradycję i smak. Przyjrzyjmy się, skąd pochodzą niektóre znane sery.

Czechy

Z pewnością wszyscy znamy południowoczeską Nivę – ser z niebieską pleśnią i wyrazistym smakiem. Produkowany jest od 1951 roku w Czeskim Krumlovie według tej samej receptury. Producenci kładą duży nacisk na jakość mleka, co wiąże się z hodowlą krów mlecznych. Ser dojrzewa w surowych warunkach higienicznych, w klimatyzowanych dojrzewalniach. Warto wspomnieć także o serkach olomunieckich – charakterystycznym serze wytwarzanym z chudego twarogu bez dodatku podpuszczki. Ten ser odniósł sukces już w 1872 roku, kiedy zdobył nagrodę na wystawie w Wiedniu. W 2010 roku został wpisany do rejestru chronionych oznaczeń geograficznych.

Słowacja

Na myśl o słowackich serach większości z nas przychodzi do głowy bryndza – biały, smarowny, dojrzewający ser z mleka owczego. Jego produkcja składa się z kilku etapów: najpierw ser dojrzewa, następnie jest czyszczony, prasowany, kruszony i mielony. W trakcie tego procesu dodaje się sól. Liptowska bryndza tradycyjnie pakowana jest w drewniane półbeczki. Na początku XIX wieku w okolicach Zwolenia i Brezna rozpoczęto produkcję sera z mleka owczego, powstającego poprzez parzenie skrzepu. Powstaje w ten sposób plastyczna, ciągliwa masa, z której formuje się ser zwany parzenicą – pozostawia się go w naturalnej postaci lub wędzi. Inne typowe słowackie sery to korbacze, oštiepok i wiele innych.

Włochy

Mascarpone to świeży, miękki, kremowy ser wytwarzany ze śmietany z mleka krowiego, o zawartości tłuszczu sięgającej 70–75 %. Czasem dodaje się do niego mleko bawole. Najczęściej używany jest do przygotowywania kremów do tortów i deserów. Mozzarella di Bufala Campana pochodzi z południowych Włoch i produkowana jest z mleka czarnych bawołów. Tylko mozzarella z tego mleka może nosić oznaczenie DOC. Do najbardziej niezwykłych włoskich serów należy Casu marzu – ser z mleka owczego, do którego celowo wprowadza się larwy Piophila casei. Larwy rozkładają ser do miękkiej, kremowej konsystencji. Do innych słynnych włoskich serów należą również Gorgonzola, Grana Padano i Parmigiano Reggiano.

Francja

Zacznijmy od klasyki – camemberta, sera z surowego mleka krowiego. Po odsączeniu ser spryskiwany jest roztworem z pleśnią, a w trakcie dojrzewania regularnie obracany, aby pleśń równomiernie się rozwinęła. Morbier znany jest z charakterystycznej czarnej linii pośrodku. Wytwarzany jest z niepasteryzowanego mleka krowiego, a podczas dojrzewania nacierany słoną wodą. Od 2000 roku posiada oznaczenie pochodzenia AOC. Drugim najpopularniejszym serem we Francji jest Roquefort – intensywnie słony ser pleśniowy, który również posiada oznaczenie AOC. Prawdziwy Roquefort dojrzewa w jaskiniach góry Mont Combalou w pobliżu wioski Roquefort-sur-Soulzon.

Holandia

Czy wiesz, skąd pochodzi ser gouda? Z Holandii. To żółty ser o delikatnym zapachu i lekkim orzechowym aromacie. Występuje w siedmiu stopniach dojrzałości. Wytwarzany jest głównie z mleka krowiego, ale istnieją także wersje z mleka owczego lub koziego. Najczęściej ma formę bochenka o wadze 12 kg, prostopadłościanu lub bloku. Edamski również pochodzi z Holandii – konkretnie z miasta Edam nad jeziorem Ijsselmeer. Zwykle spotyka się go w postaci cegiełek, bloków lub okrągłych bochenków o wadze około 2 kg. Tradycyjny kształt sera edamskiego to zaokrąglona góra i spłaszczony dół.

Grecja

Tu powstał jeden z najstarszych serów na świecie – feta. Od 2007 roku nazwą tą mogą być określane wyłącznie sery pochodzące z Grecji. Wytwarzany jest z mleka owczego lub koziego i przechowywany w solance.

Inne artykuły

Dlaczego warto podawać zwierzętom suplementy witaminowe?

30.07.2025

Dlaczego warto podawać zwierzętom suplementy witaminowe?

Witaminy są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu – wpływają na metabolizm, rozwój, wzrost oraz odporność na choroby. U zwierząt gospodarskich mają dodatkowo bezpośredni wpływ na wydajność. Dzielą się na witaminy rozpuszczalne w wodzie (B, C) oraz w tłuszczach (A, D, E, K). Przyjrzyjmy się wspólnie temu zagadnieniu.

Czytaj artykuł
Droga mleka od krowy do sklepu

29.07.2025

Droga mleka od krowy do sklepu

Mleko jest codziennym elementem naszej diety, ale jego droga od krowy do kartonu na sklepowej półce jest dłuższa, niż mogłoby się wydawać. Mleko pozyskuje się nie tylko od krów, ale także od kóz, owiec czy bawołów. Każde z nich ma inny skład i właściwości – na przykład mleko kozie jest odpowiednie dla niektórych osób z nietolerancją laktozy. Najczęściej jednak spotykamy się z mlekiem krowim, więc przyjrzyjmy się jego przetwarzaniu.

Czytaj artykuł
Inteligencja zwierząt gospodarskich

28.07.2025

Inteligencja zwierząt gospodarskich

Myślisz, że świnia rozpoznaje swoje imię? Że krowa potrafi rozpoznać swoją przyjaciółkę w stadzie? Że niektóre zwierzęta gospodarskie potrafią słuchać poleceń tak jak pies? A co z kurami – czy naprawdę mają „ptasi móżdżek”? Każde zwierzę jest inteligentne na swój sposób, ale ogólnie rzecz biorąc, są one znacznie mądrzejsze, niż nam się często wydaje. Przyjrzyjmy się kilku przykładom.

Czytaj artykuł