Hodowla alpak i lam

Lama jest właściwie nazywana lamą udomowioną, natomiast alpaka jest fachowo znana jako lama alpaka. Oba gatunki należą do tego samego rodzaju co dziko żyjące guanako i wikunia. Główne różnice między lamą a alpaką dotyczą przede wszystkim ich rozmiaru oraz jakości wełny.

Lama udomowiona jest największym gatunkiem wśród andyjskich lam – w kłębie może osiągać wysokość nawet do 150 cm. Samce ważą zazwyczaj około 170 kg, samice są nieco lżejsze i ważą około 150 kg. Z lamy można uzyskać około 2 kg wełny rocznie, która jest stosunkowo szorstka, długa i może mieć kolor od białego do czarnego.

Alpaka jest znacznie mniejsza od lamy udomowionej; jej wysokość w kłębie wynosi od 70 do 90 cm. Samce osiągają wagę około 60–80 kg, samice ważą około 55 kg. Charakterystyczną cechą alpak są krótkie, stojące uszy. Wełna alpaki jest znacznie delikatniejsza, bardziej wartościowa i dłuższa niż u lamy. Z alpak można uzyskać do 3 kg tej wysoko cenionej wełny rocznie, a jej kolorystyka jest podobnie szeroka jak u lamy udomowionej.

Lamy i alpaki to bardzo odporne zwierzęta, które dobrze znoszą deszcz, mróz i wyższe temperatury. Idealnym schronieniem dla nich jest stajnia, która zapewnia suchość i osłonę od wiatru. Nie jest konieczne, aby stajnia była ocieplona. Te zwierzęta nie lubią jednak zamkniętych przestrzeni, dlatego ważne jest, aby drzwi stajni były zawsze otwarte. Jedna z lam instynktownie będzie leżeć przy wejściu, aby mogła chronić stado przed ewentualnym niebezpieczeństwem.

Ponieważ lamy i alpaki to zwierzęta stadne, należy je hodować przynajmniej w parach. Idealnym rozwiązaniem do pojenia jest poidło pływakowe, ale w zimowych miesiącach należy uważać na zamarzanie wody – odpowiednim rozwiązaniem jest wtedy podgrzewane poidło. Do karmienia lepszy okazuje się żłób niż na przykład karmnik czy kosz. Ważne jest również zapewnienie wybiegu ogrodzonego odpowiednim płotem. Lamy są bowiem doskonałymi skoczkami, szczególnie lama udomowiona. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 150 cm.

Podstawą diety lam i alpak jest wysokiej jakości siano, które potrzebują przez cały rok – nawet w miesiącach letnich. Świeża trawa służy im raczej jako urozmaicenie diety. Alpaka dziennie spożywa około 2 kg siana, lama może jeść nawet dwa razy więcej. Ważne jest, aby dbać o odpowiedni poziom witamin, minerałów i mikroelementów w diecie. Niedobór tych składników może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Niewłaściwą częścią ich diety jest suche pieczywo lub większa ilość warzyw, zwłaszcza tych wzdęciowych. Jako okazjonalny smakołyk możemy podać na przykład marchew, ale zawsze w umiarkowanej ilości.

Dla lam i alpak ważne jest także, aby miały dostęp do gałęzi do obgryzania. Te zwierzęta muszą regularnie ścierać swoje przednie zęby, które ciągle rosną. Idealnym rozwiązaniem są gałęzie drzew owocowych. Aby zapobiec obgryzaniu drewnianych ogrodzeń lub ścian stajni, warto regularnie podawać im do wybiegu gałęzie lub mniejsze pnie drzew. Jeśli mamy w wybiegu drzewa, które nie chcemy, aby obgryzały, musimy je odpowiednio zabezpieczyć.

Lamy mają w swoim stadzie bardzo ściśle określoną hierarchię. Jeśli mamy lamę od młodego wieku, może ona traktować nas jako partnera, ale w dorosłości czasami stara się zdobyć nad nami dominację. Wzajemne dowodzenie sobie dominacji przez lamy polega przede wszystkim na pluciu (ciekawostką jest, że lamy nie plują śliną, ale zawartością żołądka) lub fizycznych starciach. Szczególnie niebezpieczne może to być u samców. Z tego powodu bardzo ważne jest konsekwentne wychowanie i regularne szkolenie. Lamy dają się łatwo trenować – warto na przykład nauczyć je noszenia kantara i smyczy. Bardzo ważne jest, aby lama miała do nas pełne zaufanie i chętnie nas śledziła. Lamy można także nauczyć noszenia ładunków, ale należy pamiętać, że ich waga nie powinna przekraczać jednej czwartej wagi zwierzęcia.

Większość problemów zdrowotnych u lam i alpak jest związana z niewłaściwą dietą oraz wrażliwym układem trawiennym. Należą one do tzw. nieprawdziwych przeżuwaczy, co oznacza, że nie mają klasycznych czterech żołądków, a tylko trójdzielny żołądek oznaczony jako C1, C2 i C3. Niewłaściwa dieta może prowadzić do nadkwasoty żołądka. Te zwierzęta są także podatne na występowanie pasożytów, dlatego warto przeprowadzać badanie kału dwa razy w roku i w razie potrzeby przeprowadzać odrobaczanie. Chociaż lamy i alpaki nie mają obowiązkowych szczepień, zaleca się szczepienie ich profilaktycznie przynajmniej przeciwko tężcowi.

Innym ważnym elementem opieki jest regularna pielęgnacja kopyt, które należy kontrolować i przycinać co najmniej raz w roku. Wełnę najczęściej przycina się specjalnymi nożycami do owiec. Strzyżenie przeprowadza się wiosną, aby zwierzęta miały wystarczająco dużo czasu na odrośnięcie sierści przed zimą i mogły utrzymać prawidłową termoregulację.

Hodowla lam może być bardzo ciekawym i atrakcyjnym hobby, ale wiąże się także z odpowiedzialnością. Każda lama musi być odpowiednio zarejestrowana i posiadać swój dokument identyfikacyjny, który potwierdza jej pochodzenie i historię zdrowia. Często spotykamy się z niekontrolowanym krzyżowaniem, zarówno pokrewieństwem, jak i krzyżowaniem międzygatunkowym, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Jeśli więc rozważasz hodowlę lam, zawsze dbaj o sprawdzone pochodzenie zwierząt i zapewnienie im odpowiednich warunków życia.